Granice obwodów

Granica obwodów naszego koła przebiega następująco:

• Od północy, pokrywa się z granicą państwa Polski z Rosją (Obwód Kaliningradzki) – 1

• Od północnego-wschodu, biegnie od granicy państwa, wzdłuż Kanału Mazurskiego – 2, do jeziora Rydzówka – 3.

• Od wschodu, od Kanału Mazurskiego, zachodnim brzegiem jeziora Rydzówka do skrzyżowania dróg Rydzówka – Leśniewo - Srokowo i dalej drogą Rydzówka – Srokowo, do Srokowa – 4.

• Od południa, ze Srokowa, biegnie szosą Srokowo – Barciany do Barcian – 5.

• Od zachodu, z Barcian, granicą jest szosa Barciany – Michałkowo do granicy z Rosją - 6.

granice1

ad.1 W 1945 roku obecne tereny naszego koła były w powiecie Gierdawskim, gdyż Gierdawa / ob. Żeleznodorożnyj/ oraz Nordenburg / ob. Kryłowo/ zostały przyznane Polsce. Chyba w 1946 roku Rosja przesunęła granicę w kierunku południowym, a polskie władze gminne i nadleśnictwo z Gierdawy przeniesiono wówczas do Mołtajn, w powiecie kętrzyńskim. Powiat Gierdawski zlikwidowano 1 stycznia 1947 r. a gminę Skandawa przyłączono do powiatu kętrzyńskiego. Od 6 maja 1946 r Starosta kętrzyński nadzorował działalność gminy Skandawa i Biberniki /ob. Bobrowo/. Gierdawa z terenami przyległymi, przyznana Polsce, została przejęta przez Rosję na początku 1946 r. resztę powiatu poddano pod nadzór Starostwa w Kętrzynie. Na mapie prof. A. Krzanowskiego z 1949 r. przy Kryłowie (Nordenburg) granica jest prosta, bez obecnego wycięcia. Wcześniej Nordenburg był w Polsce. Jeszcze w 1956 r. używa się nazwy Nadleśnictwo Gierdawskie / Min. Dąb-Kocioł/.

ad.2 Kanał Mazurski ma 51,5 km. długości. W wyniku II Wojny Światowej, na skutek nowego administracyjnego podziału Europy, kanał został przedzielony granicą, po stronie polskiej znajduje się 20 km. jego południowo - wschodni odcinek. W zamierzeniach ta droga wodna, łącząca Wielkie Jeziora Mazurskie poprzez rzekę Łynę i Pregołę z Bałtykiem, miała przyczynić się do rozwoju gospodarczego Prus. Miało to być mazurskie okno na świat. Różnica poziomów między Jeziorem Mamry (116 m n.p.m.), a rzeką Łyną w Rosji - poniżej Drużby / Alembork/ - wynosi 111 metrów, ze spadkiem 2 m. na 1 km długości. Kanał Mazurski miał otrzymać wodę drogą naturalnego wypływu z Jeziora Mamry. Różnicę tę, statki miały pokonać poprzez śluzy, których miało być dziesięć. Na odcinku naszym, który jest granicą koła od północnego – wschodu, znajdują się trzy śluzy. Są to śluzy w Bajorach Małych, w Bajorach Wielkich i w Gujach. Pozostałe śluzy, od jeziora Rydzówka w kierunku jeziora Mamry, są już nie na naszym terenie łowieckim. „Czynna” śluza jest tylko jedna – śluza piaski w Gujach, najbliższa jeziora Rydzówki. Kanał budowany był w dwóch fazach, pierwsza pomiędzy latami 1911 – 1914, a druga w latach 1934 – 1942. Po roku 1945, na skutek wydarzeń historycznych, stał się niepotrzebną inwestycją, której dokończenia już nie podjęto.

granice2fot. Kanał Mazurski zimą, widok z drewnianego mostu w stronę północno-zachodnią

ad.3 Jeziora Rydzówka (83,2 m. n.p.m. ) jest jeziorem granicznym między mezoregionami Krainy Węgorapy i Krainy Wielkich Jezior Mazurskich i leży około 33 m poniżej tych jezior (jezioro Mamry 115,8 m n.p.m.). Wyspy i półwysep na Jeziorze Rydzewskim (często takiej nazwy tego jeziora się używa) są rezerwatem przyrody ( ptactwa wodnobłotnego, i ptactwa zatrzymującego się podczas przelotów) i nosi nazwę: Rezerwat przyrody Półwysep i Wyspy na Jeziorze Rydzewskim. Jezioro to jest położone na trasie Kanału Mazurskiego i jest jego częścią. W dawnych latach nad Rydzówką wydobywano również bursztyn.

W XVII wieku wydobywano w znacznej ilości złocisty „klejnot północy” we wsiach powiatu węgorzewskiego: Róg, Pieczarki, Rydzówka, Sołtmany, Żabinki. Helwing posiadł wspaniałą kolekcję bursztynów (w swoim muzeum w Węgorzewie), którą podziwiali uczeni i królowie, a Stanisław Leszczyński częściowo nabył ją w czasie swego pobytu w tym mieście. Max Toeppen, Historia Mazur, str. 37-38.

Na Mazurach często spotykano bursztyn. Wiedział o tym już proboszcz Helwing na początku XVIII stulecia, wspomina bowiem o znaleziskach nad brzegami jeziora Mamry: w Dąbrówce Małej, Rydzówce, Sołtmanach, Żabinkach, Pieczarkach, Rogu.

granice3Jezioro Rydzówka (83,2 m n.p.m.) – widok na wyspę kormoranów

ad.5 Szosę Srokowo - Barciany zbudowano w roku 1875, osiem lat wcześniej, w 1867 roku, zbudowano szosę Srokowo - Kętrzyn. Szosa ze Srokowa do wsi Jegławki, przebiegająca przez wieś Kosakowo, obsadzona jest drzewami liściastymi - głównie lipą. Od wsi Jegławki do Barcian, szosa ta jest piękną aleją dębową, przebiegającą obok wsi Wikrowo, Suchawa, Stary Dwór. Dęby, którymi została obsadzona, w chwili obecnej mają średnio po 130 lat i nie są zabytkami przyrody. Natomiast cały ten odcinek drogi, biegnącej z Jegławek do Barcian, powinien być objęty ochroną konserwatorską, i powinien być wpisany do rejestru zabytków przyrodniczych.

 granice4Widok z Barcian na pólnoc, w stronę wsi Gęsiki, typowy krajobraz dla Równiny Sępopolskiej. Na pierwszym planie widoczna szkoła w Barcianach a w prawym dolnym rogu, widoczny fragment szosy Barciany -Srokowo

ad.6 Szosa Barciany – Michałkowo, biegnąca obok wsi Gęsiki, Gradowo, Ruta, Kotki, Aptynty /dawniej do Gierdawy/ do granicy państwa, powstała najprawdopodobniej nawet wcześniej niż szosa Srokowo – Kętrzyn, ponieważ był to trakt strategiczny.